Byebye Dodoma

Mijn laatste blog is al bijna 2 weken geleden! Hoog tijd voor het laatste nieuws dus. Dit is ook meteen letterlijk het laatste nieuws dat ik vanuit Dodoma ga brengen. De stage is namelijk (eindelijk) afgelopen! Morgenvroeg nemen Lise en ik de bus naar Dar es Salaam en de dag erna staan Linda en Ilse al op het vliegveld.

Maar goed, de laatste loodjes in Dodoma dus. De vorige keer had ik al wat geschreven over onze avonturen op de gynaecologie afdeling, maar deze keer kwam er nog een schepje bij bovenop… Onze tweede week begon redelijk rustig, met een dag op de post OK afdeling. Deze afdeling was leuk om te zien, maar 1 dag was echt wel genoeg. Dit komt omdat hier over het algemeen alleen maar vrouwen liggen die een keizerssnede hebben gehad. Omdat dat hier helaas allemaal niet zo schoon verloopt liggen de meeste vrouwen er dan ook met een bloedvergiftiging (sepsis) of met kraamvrouwenkoorts. Daarnaast zijn er ook nog vrouwen die nog restverschijnselen van hun zwangerschapsvergiftiging. De visite sukkelde de hele dag een beetje door. Tot we in de middag de wonden gingen verschonen. In Nederland zou ik dit echt een but klus vinden, maar omdat we hier al zo lang niet meer echt wat kunnen doen was het een welkome afwisseling.

De volgende dag verliep een heel stuk minder saai! We wilden deze dag weer naar de gynaecologie afdeling, maar hoorden dat we eerst naar de verloskamers moesten. Hier aangekomen nam een van de interns ons mee door “de beval gang”, waar op elke tafel een bevallende ( en dus ook krijsende) vrouw lag. Hij was aardig en vroeg ons hoe dit soort dingen in Nederland gingen. Hij liet ons zien hoe ze hier alle parameters van de moeder en het kind met de hand bijhouden met de hand, wat bij ons allemaal elektronisch gaat. We constateerden hierbij ook dat het inwendige onderzoek van de bevallende vrouw, om te kijken hoe de ontsluiting en de indaling zijn, ook een stuk hardhandiger gaan dan in Nederland. Bij de tweede patiënt waar we langs kwamen mochten Lise en ik ook wat meer doen. Deze mevrouw deed alleen een beetje vreemd. Ze was druk en was ook veel tegen de intern aan het praten, we hoorden ook een paar keer het woord Mzungu langskomen, dus we wisten dat ze het over ons had. Vervolgens liet de intern me zien hoe je de ligging van het kindje moet bepalen, iets wat ik in Nederland ook vaak genoeg heb gedaan. Toen ik bij de tweede handgreep was, slaakte de vrouw ineens een gil, vouwde dubbel met haar benen in de lucht en begon daarna ritmisch te schokken. Lise, ik en de intern stonden ongeveer 5 seconden aan de grond genageld toen we tot de conclusie kwamen: ze heeft een epileptische aanval. Achteraf zei Lise dat ze tijdens mijn onderzoek al had gezien dat de vrouw ritmisch met haar hoofd aan het knikken was. Ik dacht in het begin nog dat het kwam door iets wat ik had gedaan, maar de intern drukte ongeveer 10 keer zo hard in haar buik als ik, dus daar kon het niet van komen. Toen ze gestopt was met schokken moesten we een spuit in haar bil zetten, maar daar was ze niet van gediend, dus probeerde ze Lise te slaan, maar dat lukte gelukkig niet. Een paar minuten later was ze weer wat meer bij bewustzijn en had ik van plek geruild met Lise. Ik zette echt nét op tijd een stapje opzij om de kots te ontwijken. Ik denk dat het braaksel op ongeveer 10 cm van mijn been langs kwam. Het leek weer beter te gaan, maar ze bleef maar braken. Wij wisten ook niet meer wat we ermee moesten dus liepen maar weer de gang op. Tijdens dit geheel hadden we al een paar erg gepijnigde schreeuwen van de gang horen komen, maar nu zagen we waar het van kwam. Er kwam een vrouw langs lopen die duidelijk een wee had. Maar het bleek dat alle tafels al bezet waren. Daarom liet ze zich maar op de grond zakken, werd er een doek onder haar geschoven en moest ze blijkbaar daar haar kind maar krijgen. Dit alles gebeurde nog voor half 11 ‘s ochtends. Lise en ik wisten niet meer of we nou moesten gaan staan huilen of enorm moesten gaan lachen. We zijn naar buiten gegaan en barstten daar in lachen uit. Dit was dus Afrika in al haar volle glorie. Beetje teveel van het goede wel. We vonden het die dag wel weer goed geweest dus zijn hem gesmeerd om lekker onder de boom te gaan zitten.

De rest van de week verliep vrij rustig. We hadden onszelf voorgenomen om nooit meer naar de verloskamers te gaan, maar we stonden er de volgende ochtend uiteraard weer. Na een uur zijn we weer naar een normale afdeling gegaan. Hier was de visite al op de helft dus we konden nog mooi even meekijken. Veel nieuwe schokkende dingen hebben we niet meer gezien. Bij Bram was dit echter een ander verhaal. Bram is eindelijk klaar met zijn sociale coschap en was ook in het ziekenhuis begonnen. Hij begon, net als wij, ook op de interne geneeskunde. We hadden hem al veel gewaarschuwd dus hij wist precies hoe hij de Dragon in moest pakken: lief lachen en een beetje kruipend zeggen dat je een domme Hollander bent. En Bram was die dag niet eens alleen, want Elias en Ronald, waarmee we ook naar Morogoro waren geweest, waren ook op bezoek in bij ons. Die ochtend waren ze ook mee naar het ziekenhuis. De reis er naartoe verliep al niet helemaal vlekkeloos en een van de doktersjassen heeft het niet overleefd. Daarnaast kwamen ze na een minuut of 10 op de zaal al een reanimatie tegen. De patiënt heeft het voor die dag in ieder geval gered, hoe het verder is gegaan weten we niet.

Achteraf bleek dat deze dag ook meteen de laatste echte dag in de kliniek was. Want afgelopen vrijdag was het tijd voor onze eindbeoordeling met dokter Boniface. Hij liet de spanning wel hoog oplopen, maar tegen half 12 was hij er dan toch eindelijk. Wij hadden het naar onze zin gehad en blijkbaar hadden we ook een goede indruk op hem achter gelaten want we mochten altijd nog eens terugkomen. We hebben nog wat medische spullen voor het ziekenhuis bij hem achter gelaten en rond een uur of 1 was het vakantie! We zijn die avond uit eten geweest naar de beste pizzaria van Tanzania en daarna nog wat gaan drinken in een lokale kroeg. Het was op zich een prima plek maar de muziek stond er zo hard dat je er bijna gescheurde trommelviezen van kreeg. Ook was er nog een Afrikaan die de hele avond naar mij stond te wijzen. Later bleek dat hij vond dat ik op een acteur uit the Fast & the Furious leek, of hem misschien was. Ik denk dat ik het maar als compliment moet opvatten dat hij me op Paul Walker vond lijken, hoewel deze man wel overleden is.

We zijn in de vorige week ook nog in het enige psychiatrische ziekenhuis van Tanzania geweest: het Mirembe ziekenhuis. Psychiatrie is hier niet echt een ontwikkeld specialisme over het algemeen, dus dat ze een ziekenhuis hebben waar ze wel enigszins adequate zorg kunnen leveren is fijn. Afra zit hier een half jaar dus zij kon ons mooi rondleiden. We mochten niet alles zien, omdat het natuurlijk wel de vraag is of het allemaal veilig is. Het had op sommige plekken ook wel echt een gevangenis gevoel. Er was ook echt een gevangenis naast, waar mensen wel psychiatrische zorg kregen. Hier zaten de patiënten die tijdens een psychose een misdrijf hadden gepleegd. En dit was niet ons enige uitstapje. Maandag zijn we ook EINDELIJK op outreach geweest. Hoewel, wij stelden ons daarbij voor dat we kindjes gingen wegen en vaccineren. Helaas bleek dat we langs een ziekenhuis gingen die dat soort dingen organiseren, maar dat wij dat dus helaas niet gingen doen… Maar goed het was leuk om weer eens even weg te zijn.

We hebben het weekend ingeluid door aan het zwembad te gaan liggen. De rest hebben we aan het brak in huis doorgebracht. Op zaterdag avond hebben we onze eigen gebakken patat en hamburgers gegeten. Weer super goed gelukt :) ! Elias en Ronald zijn op zondag in alle vroegte weer richting Mikumi gegaan. We gaan ze nog weer zien als we op Zanzibar zijn. Wij hebben de rest van die zondag niet meer zoveel uitgevoerd.

Gisteren zijn we voor het eerst naar de dovenschool geweest. We huren een appartement van Robin, die hier de EOTAS foundation heeft opgezet. Hij runt hier al meer dan 10 jaar een school voor dove kindjes, waar sommigen ook zelfs kunnen blijven slapen. Er zijn zelfs plannen dat ze ook een soort van vervolgopleiding kunnen krijgen, waarbij ze een vak kunnen leren. Eerst kregen we een rond op de school die bestaat uit meer dan 20 gebouwen. Na 2 minuten hadden we al een horde van 20 kindjes achter ons aan lopen die onze handen pakten en van alles van ons wilden. Toen Bram een zak ballonnen uit zijn tas haalde werd hij bijna aangevallen. Maar het was een leuk gezicht. Later hebben we nog geknutseld en met de kinderen gevoetbald. Toen we een paar foto’s aan het maken waren kwam er weer een golf kinderen, met als resultaat dat we op een gegeven moment alleen Lise’s arm nog maar uit een groep kindjes zagen steken. De typische foto met Afrikaanse kindjes tegen je aan geperst hebben we nu dus ook binnen…

Vanmiddag gaan we nog een keer naar de dovenschool om nog wat cadeautjes af te leveren en misschien nog weer even te helpen met het knutselen. En dan zit het er alweer op in Dodoma! Vanavond gaan we nog uit eten met Robin, Afra en Bram en morgen stappen we om half 8 in de bus naar Dar es Salaam. Dan hebben Lise en ik nog de taak, naast niet beroofd worden, om bustickets voor ons 2 en Linda en Ilse te regelen. Zij zullen overmorgen rond een uur of 4 klaar zijn om van het vliegveld opgehaald te worden. Dan hebben we nog een 10 uur durende busreis naar Arusha voor de boeg, waarna onze gasten een aantal dagen hebben om te wennen aan de continue aanslag op hun zenuwen. Daarna gaan we eindelijk op safari! Ik hoop dat we deze keer wel wat leeuwen gaan zien.

Hoewel we het hier op onze eerste avond maar een karige bedoeling vonden is het nu toch wel gek om weg te gaan. Helemaal omdat Bram hier nog een aantal weken zit. Gelukkig komen we hem nog tegen in Moshi en zit hij een week met ons op Zanzibar. Al met al ben ik wel blij om weer verder te gaan. 8 weken Dodoma is meer dan voldoende, tijd voor het volgende avontuur!